انتقال سه جانبه نمونه خارجی ندارد
بر این اساس دقیقاً بانک مرکزی و شرکت‌های گروه ملی انفورماتیک می‌دانستند به چه سمتی باید بروند .
به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک علیرضا عیدی مراد مدیرعامل شرکت ملی انفورماتیک در بخش دیگری از گفتگوی خود با ماهنامه بانکداری مجازی ، می گوید:سرویس‌های جدیدی که در دنیا عرضه می‌شود را سعی می‌کنیم بافاصله نه چندان زیادی به کشور وارد کنیم و از فناوری‌های جدید استفاده می‌کنیم. حتی بعضی از سرویس‌هایی که در ایران عرضه می‌شود نمونه خارجی ندارند؛ مثل انتقال سه جانبه کارت. گفتگو با وی از پی می آید:
************************************
بانکداری مجازی: اهم اقداماتی که در سال گذشته نسبت به فرهنگ‌سازی فناوری اطلاعات در حوزه بانکداری، به خصوص بانکداری الکترونیک و بانکداری مجازی در شرکت ملی انفورماتیک انجام‌شده را بفرمایید.
آقای عیدی مراد: اصولاً اقداماتی که در حوزه فرهنگ‌سازی بانکداری الکترونیک در شرکت ملی مورد توجه قرارگرفته به شکل برگزاری همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت برای دومین سال متوالی است که با همکاری ما و پژوهشکده پولی و بانکی بانک مرکزی برگزار می‌شود،
در سال ۹۱ این همایش به مدت ۲ روز برگزار شد که به صورت منسجم و جامع کلیه برنامه‌های حوزه بانکداری الکترونیک در کشور- چه در سطح بانکی و چه در سطح شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات بانکداری الکترونیک و چه در سطح ملی (حاکمیتی و بانک مرکزی) و به صورت سامانه‌های بین‌بانکی و برنامه‌ها و پروژه‌های بین‌بانکی- تعریف و توضیح داده شد. این همایش‌ها فرصت‌ها اطلاع‌رسانی لازم و ارائه دستاوردها را به همراه ارائه سخنرانی‌ها و ارائه مقالات و کارگاه‌های آموزشی فراهم می‌سازد؛ که در خصوص کاهش یا افزایش فعالیت‌هایی که در این زمینه هست و نیازمندی‌هایی که در این زمینه وجود دارد، توضیحاتی داده شود و با ارزیابی‌ای که دوستان پژوهشکده پولی و بانکی در هر سال انجام دادند، نتایج خوبی گرفته شده است. در حوزه فرهنگ‌سازی عمومی نیز کارهایی باید انجام شود که از عهده ما به عنوان شرکت خارج است؛ باید توجه داشت بخشی از آن بر عهده خود بانک‌هاست و هر بانکی برای پرسنل و مشتریان خود این کار را باید انجام دهد.
– بازیگران اصلی حوزه بانکداری الکترونیک و بانکداری مجازی در کشور، بانک مرکزی، شرکت ملی انفورماتیک و شرکت‌های زیرمجموعه، دیگر بانک‌ها و دیگر شرکت‌های سرویس‌دهنده IT، می‌باشند. آیا بازیگر مهم دیگری در این حوزه وجود دارد؟ اگر وجود ندارد، خود این‌ها چه وظایفی دارند؟
– من معتقدم بزرگ‌ترین بازیگر نیاز مشتریان و خدمت رسانی به آن‌هاست. در ۲۰ سال گذشته، بسیاری از موارد وجود داشته که نیاز و خواسته مردم از بانک و اقبالی که مردم به سمت بانکداری الکترونیک داشته‌اند، مهم‌ترین دلیل برای این بوده که بانک‌ها و شرکت‌های ارائه‌دهنده سرویس‌ها به سمت ارائه سرویس‌های جدید و بیشتر سوق داده شوند. امروزه افزایش تراکنش‌های بانکی و رشد چشمگیر تعداد و مبالغ تراکنش‌ها را داریم به طوری که حدود ۸۰ درصد بانکداری از بستر بانکداری الکترونیکی انجام می‌شود؛ اما پس از این، بازیگرانی که برای صحنه بانکداری الکترونیک اشاره کردید، بانک‌ها و شرکت‌های ارائه‌دهنده سرویس هستند.
البته در حوزه سامانه‌های بین‌بانکی و ملی و حاکمیتی، بازیگر اصلی گروه ملی انفورماتیک است که شامل شرکت ملی و شرکت‌های تابع آن است (به دلیل ارتباط و سهمی که بانک مرکزی در این شرکت‌ها دارد) و طبیعتاً نقش‌های حاکمیتی را نمی‌توان به هر شرکت و هر بخشی در بیرون واگذار کرد. در سامانه‌های بین‌بانکی، نقش اصلی را گروه ملی و بانک مرکزی دارد وگرنه در صحنه‌های درون بانکی، همه بانک‌ها و هر بانک به سهم خودش و هم شرکت‌ها (چه وابسته به بانک‌ها و چه بخش خصوصی) بازیگران اصلی‌اند.
– ما در طی دو سال گذشته شاهد اقدامات بسیار متفاوت و رو به جلویی در بحث‌های تحقق بیشتر مفاهیم و اصول بانکداری مجازی و الکترونیک در کشور بوده‌ایم. آیا این اقدامات در قالب یک برنامه در کشور انجام می‌شود یا صرفاً برای پاسخ به نیازهای روزمره و رفع مشکلات جاری بوده است؟
– در ابتدای دهه 80 بانک مرکزی نقشه راهی تعریف کرد که طی آن مشخص می‌شد; اصولاً بانکداری الکترونیک در کشور به چه سمتی باید سوق پیدا کند و نیاز به اجرای چه پروژه‌های زیرساختی است. اجرای آن پروژه‌ها و نقشه راه تا سال ۹۱ بوده است؛ از بحث شتاب شروع شد تا اجرای پروژه نماد و گواهی دیجیتال، گواهی بانکی- بحث ساتنا، پایا و تابا در همین پروژه‌ها تعریف شده بود. این‌ها پروژه‌های زیرساختی بود که اکثریت آن‌ها انجام شد و برخی از آن‌ها مثل بحث انتقال تصویر چک در حال اجرا است.
این‌ها جزو پروژه‌های آخری است که در نقشه راه مذکور تعریف شده بود. بنابراین از همان مقطع، مسیری تعریف شده بود و دقیقاً بانک مرکزی و شرکت‌های گروه ملی انفورماتیک می‌دانستند به چه سمتی باید بروند و طبیعتاً بحث تأمین نیازمندی و خواست مردم و سهولت دسترسی مردم به خدمات بانکی در دل اجرای این پروژه‌ها نهفته است. از سال ۹۱ و امسال (۹۲) نقشه راهی تا سال ۱۴۰۰ تعریف می‌شود که مشخص می‌کند پس از انجام این پروژه‌ها، چه کاری باید انجام شود و در واقع برنامه کلان و راهبردی بعدی را تعیین می‌کند که تا ماه‌های آینده و نهایتاً تا آخر امسال این امر مشخص می‌شود. هدف آن است که در مسیر رو به جلو، تمرکزی داشته باشیم.
واقعیت آن است که بانک‌ها و شرکت‌های خارجی در تماس‌هایی که با ما داشته‌اند، وقتی از اقداماتی که در حوزه بانکداری الکترونیک در ایران انجام‌شده است مطلع می‌شوند، آن‌ها نیز اذعان می‌دارند که ایران یکی از پیشرفته‌ترین حوزه‌های بانکداری الکترونیک در دنیاست. ما در بانکداری الکترونیک، از بسیاری از کشورهای منطقه جلو هستیم. سرویس‌های جدیدی که در دنیا عرضه می‌شود را سعی می‌کنیم بافاصله نه چندان زیادی به کشور وارد کنیم و از فناوری‌های جدید استفاده می‌کنیم. حتی بعضی از سرویس‌هایی که در ایران عرضه می‌شود نمونه خارجی ندارند؛ مثل انتقال سه جانبه کارت.
این مسیری است که باعث شده در ۲۰ سال گذشته خدمات بانکداری الکترونیک بانک‌ها از خدمات الکترونیکی سایر سازمان‌های کشور جلوتر باشد و نسبت به بسیاری دیگر از کشورها، جلوتر باشیم یا خیلی عقب نباشیم. این مسیر و سرعت را باید حفظ کنیم و حتی با سرعت بیشتری حرکت کنیم و می‌بایست به جایی برسیم که بانکداری سنتی هر چه بیشتر کم رنگ شود. چرا که سبب کاهش هزینه‌ها می‌گردد و سرویس و خدمات بیشتری ارائه می‌شود و همچنین سبب سهولت بیشتر در دسترسی به سرویس‌ها می‌شود.
– برای برنامه سال ۹۲ تا ۱۴۰۰، آیا مکانیزمی برای مشارکت و جلب نظر بازیگران اصلی کشور نظیر شرکت‌های موثر IT و دانشجویان در نظر گرفته شده است؟
– این برنامه با همکاری مشاور بین‌المللی که از اتفاقات رخ داده در بانک‌های مرکزی دنیا مطلع است، تدوین می‌شود. باید توجه داشت که ما باید برنامه خود را با توجه به برنامه‌هایی که در حوزه بانک‌های مرکزی سایر کشورها پیش‌بینی‌شده، باید مشخص کنیم. واقعیت آن است که ما در خصوص اطلاع از برنامه بانک‌های مرکزی دنیا ضعف داریم. بدان معنا که شرکت‌های داخلی، وظیفه و نیاز خود نمی‌دانند که در خصوص برنامه بانک‌های مرکزی دنیا اطلاعات داشته باشند و بنابراین زیاد به سراغ این‌گونه اطلاعات نرفته‌اند و در این حوزه کمک زیادی نمی‌توانند بکنند.
این حوزه، حوزه‌ای نیست که بتوان صبر کرد که گروه تحقیقاتی به این کار گماشته شوند و باید توجه داشت دسترسی به برنامه‌ها و اهدافی که بانک‌های مرکزی برای سال‌های آتی خود ترسیم کرده‌اند آسان نیست. بنابراین اگر کسانی در این زمینه اطلاعاتی داشته باشند ما با کمال میل استقبال می‌کنیم.
– با توجه به مسایلی که شما مطرح نمودید، برای رفع این‌گونه مشکلات، هم در برنامه‌ریزی و هم در تأمین کالا و خدمات و تکنولوژی مورد نیاز و High Tec ای که برای توسعه بانکداری مجازی لازم است، نیاز به تعامل خیلی خوب با کشورهای خارجی می‌باشد. وضعیت تحریم را چگونه می‌بینید؟
– مرحله تعریف برنامه یک مرحله است و مرحله اجرای آن‌ها (بحث تحریم در اینجا مطرح است) مرحله دیگری است. در بحث تعریف پروژه مشکلی نداریم که بتوانیم تعریف کنیم که تا سال ۱۴۰۰ به کجا می‌خواهیم برسیم و اینکه چه پروژه‌هایی را باید اجرا کنیم و…
با توجه به توانی که در همکاران حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات و شرکت‌های ارائه‌دهنده سرویس (چه در زمینه ارائه فکر و نظر و چه در زمینه ارائه سرویس‌های سخت‌افزاری و نرم‌افزاری) سراغ داریم، مشکلی در اجرای پروژه‌ها نخواهیم داشت و از همین جا اعلام می‌کنیم که از توان داخلی کلیه شرکت‌ها و متخصصین در حوزه بانکداری الکترونیک استقبال می‌کنیم.
در حوزه نشر آیا بانکداری الکترونیک در وضعیت مناسبی قرار دارد؟
در حوزه بانکداری الکترونیک، از نظر دسترسی به مجله یا انتشاراتی که به صورت مکتوب و عمومی انتشار پیدا کند کمبودهایی داریم. شاید در این حوزه هر بانک و یا بعضی مراکز دیگر انتشاراتی دارند ولی به صورت محدود و با نگاه خاص است. در ترویج و آموزش‌هایی که در این زمینه لازم است کمبودی دیده می‌شود. در زمینه اطلاع‌رسانی از دانشی که امروزه چه در داخل و چه در خارج از بانک در حوزه بانکداری الکترونیک وجود دارد، توانایی‌هایی که در حوزه E-Banking هم در سیستم بانکی و هم در بخش شرکت‌های ارائه‌دهنده سرویس‌ها ایجادشده نیز خلأهایی داریم.
مجله بانکداری مجازی که از سال گذشته فعالیت خود را آغاز نموده است می‌تواند نقش موثری در این حوزه ایفا کند. می‌تواند به شکل تخصصی بحث‌هایی را مطرح کند. با توجه به سطحی که مجله دارد و مباحثی که مطرح می‌شود، عموماً مباحث تخصصی و کاملاً محدود به بانکداری الکترونیک و مجازی است و می‌بایست مخاطبین خاص خود را داشته باشد؛ اما اگر بتواند در این حوزه دوام بیاورد و ارتباطش را با لایه‌های مختلفی که در سطوح بانک وجود دارد بیشتر کند و بتواند نقشی در حوزه آموزش‌هایی که به این سطوح باید داده شود (چه در سطح ستادهای اصلی بانک‌ها و چه شعبی که امروزه از سیستم بانکداری الکترونیک استفاده می‌کنند) ایفا کند و همچنین بتواند انتقال‌دهنده نظرات سطوح مختلف کاربران بانکی چه در سیستم بانک و چه مشتریان باشد، قطعاً مفیدتر خواهد بود.
