پاسخ به ۶ سوال کلیدی درباره شاپرک/نصب پایانه در ۱.۵ میلیون فروشگاه
مشکل فروشندگان در تأمین مجدد کالا با پول فروش روزانه و همچنین اینکه پول در مدت انتظار در کدام حساب است و چه کسی از آن منتفع می‌شود، از جمله سؤالات و ابهامات مطرح بوده است
به نقل از خبر آنلاین مدیر واحد عملیات شاپرک در گفتگویی تفصیلی به تمام ابهامات و سؤالات مطرح در مورد عملکرد این سامانه پاسخ داد؛ سؤالاتی از قبیل چرایی توقف واریز آنی، محل نگهداری وجوه واریز نشده و اعتبار رسید فروش برای دریافت پول.
محمدرضا روشن نژاد، مدیر عملیات شاپرک در گفتگویی تفصیلی با خبرنگار ما به بررسی و دسته بندی ابهامات مطرح در مورد عملکرد این سامانه پرداخت.
وی در تحلیل مسائل مطرح شده طی چند ماهی که از آغاز رسمی فعالیت شاپرک می‌گذرد و با توقف واریز آنی نیز هم زمان بوده است، گفت: «نارضایتی از توقف واریز آنی وجه کارت به حساب فروشندگان، بی اطلاعی فروشندگان از برنامه واریز وجوه به حساب ایشان، عدم اطمینان فروشندگان از صحت انجام زمان و مبلغ واریزی، مشکل فروشندگان در تأمین مجدد کالا با پول فروش روزانه و همچنین اینکه پول در مدت انتظار در کدام حساب است و چه کسی از آن منتفع می‌شود، از جمله سؤالات و ابهامات مطرح بوده است»
چگونگی انتقال وجه
مدیر واحد عملیات شاپرک در پاسخ به این پرسش‌ها گفت: «استفاده از پایانه‌های فروشگاهی برای انتقال پول از یک کارت بانکی به کارت‌های دیگر در ادبیات بانکی انتقال وجه نام دارد و یک عملیات بانکی به حساب می‌آید که باید تابع نظارت و کنترل‌های بانکی انجام شود به همین خاطر نیز در پایانه فروش در هیچ کشوری معمول نیست».
وی گفت: «برخی از فروشندگان ممکن است به جای فروش واقعی از پایانه فروشی که در اختیار دارند برای انتقال وجه از کارت خود به حساب تعریف شده به عنوان حساب مقصد پایانه استفاده کنند، این کار در ادبیات بانکی انتقال وجه نام دارد و عملیات بانکی است و تابع نظارت و کنترل‌های بانکی انجام کارهای بانکی در پایانه فروش در هیچ کشوری معمول نیست»
روشن نژاد افزود: «افراد می‌توانند از سایر ابزارهای بانکی نظیر اینترنت بانک و یا همراه بانک استفاده کرده و یا با مراجعه به دستگاه خود پرداز یا شعبه بانک اقدام به این امر کنند. در این صورت موضوع آنی بودن انتقال پول همچنان به قوت خود باقی است»
نصب پایانه در 1.5 میلیون فروشگاه و دوره های واریز روزانه
این متخصص بانکداری الکترونیکی با اشاره به نصب پایانه‌های فروشگاهی در بیش از یک و نیم میلیون فروشگاه، گفت: «نکته مهمی که باید آن را بررسی کرد این است که آیا همه این فروشگاه‌ها در عمل نیازمند دریافت آنی وجه کالای فروخته شده خود هستند؛ مثلاً فروشگاه‌های فروش البسه و یا سراجی‌ها نیازمند چنین فرآیندی هستند؟»
وی ادامه داد: «هم اکنون در طول روزهای کاری در هفت نوبت وجوه مربوط به فروش به حساب پذیرندگان واریز می‌شود و تقریباً از ساعت هشت صبح هر دو تا سه ساعت یک‌بار وجه فروش انجام شده به حساب فروشنده واریز می‌شود. تنها در صورتی که بعد از ساعت ۱۸ فروشی انجام گیرد پول آن در روز بعد به حساب فروشنده واریز خواهد شد و در سایر موارد پول در همان روز به حساب وی خواهد رفت»
وقتی واریز سر موعد انجام نشود
روشن نژاد در پاسخ به این پرسش که در صورت عدم واریز پول به حساب فروشنده چه باید کرد، گفت: «رسید موفق دریافتی از پایانه فروش (POS) محق بودن فروشنده را تضمین می‌کند و در تمام سیستم بانکی و همانند رسیدهای دریافتی از شعب بانک‌ها معتبر است».
کسانی که واریز آنی نیاز دارند
مدیر عملیات شاپرک همچنین در مورد مشاغلی که به واریز آنی وجه خرید نیاز دارند گفت: «در برخی از موارد مانند فروشگاه طلا و یا صرافی‌ها ممکن است وجه فروش بی درنگ برای خرید مجدد مورد استفاده قرار گیرد زیرا ممکن است تورم لحظه‌ای وجود داشته باشد. به طور معمول و در تمام کشورها بجای واریز آنی و خرید فوری تفاوتی بین خرید و فروش وجود دارد که به اسپرد (Spared) موسوم است و هدف از تعیین آن از جمله پوشش همین نوسانات است. در طلا و ارز این تفاوت بسیار بیش از آن چیزی است که در سایر کشورها وجود دارد و به این ترتیب مشکل زمان دریافت وجه پوشش داده شده است»
محل نگهداری وجوه واریز نشده
روشن نژاد در توضیح ابهام دیگری که در مورد محل نگهداری وجوه واریز نشده به حساب فروشندگان مطرح است، گفت: «در عمل پول کسر شده از دارنده کارت در همان بانک صادر کننده بانک است و در مدت زمان بین کسر پول از حساب دارنده کارت تا واریز پول به حساب پذیرنده در اختیار اشخاص حقیقی و یا حقوقی دیگری نمی‌باشد»
آیا کسی از پولهای واریز نشده منتفع می شود؟
وی افزود: «پروژه شاپرک با هدف تضمین امنیت و ممانعت از سوء استفاده‌های مشاهده شده طرح شده و به طور قطع جز نفع عمومی جامعه و به ویژه بهبود شرایط اقتصادی هدف دیگری را دنبال نکرده و از نظر قانونی نیز مجاز به فعالیت‌های انتفاعی دیگر نیست.»
چهار راهی را تصور کنید که به تدریج ترافیک آن افزایش می‌یابد تا آنجا که در برخی از مواقع چهار راه دچار گره کوره ترافیکی می‌شود. در این شرایط و به منظور مدیریت پرترافیک و تسهیل و روان سازی آن چراغ راهنمایی در این چهار راه نصب شده و عبور از آن تنها در مقاطع زمانی مجاز است که چراغ سبز باشد. آیا نصب چراغ راهنمایی و متوقف کردن اتومبیل‌ها پشت چراغ قرمز نشان از عقب گرد است یا آنکه برای حفظ حقوق و ممانعت از برخورد و یا ایجاد گره ترافیکی امری ضروری است.
پیاده سازی شاپرک اجتناب ناپذیر بود
مدیر عملیات شاپرک ادامه داد: «اگر میزان استفاده از پایانه‌های فروشگاهی مانند قبل بود نیازی نیز به شاپرک نبود. افزایش مبالغ و تعداد قابل توجه پرداخت وجوه با کارت‌های بانکی، مدیریت بر شبکه پرداخت را به امری اجتناب ناپذیر بدل کرد که نمود آن را در شاپرک می‌توان یافت»
الگوی شاپرک
وی با اشاره به اینکه فعالیت سامانه ای قدرتمند مانند شاپرک به هیچ وجه به معنای عقب‌گرد در بانکداری الکترونیکی نیست، گفت: «در تمام کشورهای پیشرفته سامانه‌هایی نظیر شاپرک وجود دارد در اروپا بنام SEPA در کانادا بنام INTRAC، در چین بنام UNIPAY و در استرالیا بنام APCA است»
