Crowdfunding چیست؟
جذب سرمایه مردمی یا سرمایه گذاری اجتماعی، کمپینی جهت حمایت جمعی افرادی مختلف از یک جامعه، معمولا جامعه کاربران اینترنت، و پرداخت بخشی از سرمایه مورد نیاز جهت آغاز یک پروژه توسط افراد یا سازمان برگزار کننده کمپین است.
جذب سرمایه مردمی Crowdfunding جهت حمایت از طیف مختلف فعالیتها از جمله امداد رسانی به حادثه دیدگان، روزنامه نگاری شهروندی، حمایت هنرمندان از سمت طرفداران، کمپینهای سیاسی، بودجه راه اندازی استارت آپ، تولید آثار بصری، توسعه نرم افزار آزاد، توسعه اختراعات، تحقیقات علمی و پروژههای شهری است.
در سال ۱۸۸۴ کمیته ساخت مجسمه آزادی اعلام کرد بودجه ساخت مجسمه آزادی به اتمام رسیده است. جوزف پولیتزر، ناشر روزنامه نیویورک ورلد از مردم آمریکا خواست تا برای اهدای کمکهای مالی به ادامه ساخت مجسمه آزادی به پای کیوسکهای این روزنامه بروند. پولیتزر بیش از ۱۰۰,۰۰۰ دلار در عرض شش ماه توسط بیش از ۱۲۵,۰۰۰ نفر کمکهای مردمی دریافت نمود که همگی ۱ یا کمتر از ۱ دلار بودند. این قدیمیترین جذب سرمایه مردمی ثبت شده در تاریخ است.
با پیشرفت فناوری و روی کار آمدن رسانههای ارتباط جمعی جدید، این نوع کمپینها رنگ و بوی تازهای به خود گرفتند، از کمک به سازمانهای خیریه ساخت مدرسه به وسیله پیامک، تا جمع آوری هزینه ساخت و ارسال تلسکپ به فضا! در این بین اینترنت بیشترین سهم در کمک به جذب این نوع سرمایهٔ بلاعوض را داشته است به طوری که سایت کیک استارتر تنها در سال ۲۰۱۲ به جمع آوری سرمایه ۱۸,۱۰۹ پروژه موفق با مجموع ۳۱۹,۷۸۶,۶۲۹ دلار کمک کرد.
Pebble یک ساعت هوشمند با قابلیت نصب اپهای جدید و اتصال بیسیم به گوشیهای هوشمند است. این ساعت در آغاز پروژهای با حد نصاب ۱۰۰,۰۰۰ دلار سرمایه در سایت کیک استارتر بود. بعد از گذشت ۳۷ روز، کاربران بیش از ۱۰,۰۰۰,۰۰۰ دلار به شروع این پروژه کمک کردند، چیزی معادل ده هزار درصد بیشتر از سرمایه اولیه در نظر گرفته شده. (+)
در کیک استارتر هرکسی که ایده خلاقانهای داشته باشد میتواند پروژهای ایجاد کند، آن را به جهان معرفی کند و در صورت جذب سرمایه، محصول نهایی را تولید یا خلق کند. این سایت هیچ دخالتی بر روی پروژهها ندارد و هرکدام از آنها به صورت مستقلانه فعالیتهای خود را مدیریت میکنند. یکی از دلایل موفقیت کیک استارتر در مقابل پایگاههای مشابه این است که برای هر پروژه در قبال پرداختهای بالاتر، یک یا چند پاداش در نظر گرفته میشود. برای مثال اگر شخصی ۳۰ دلار به پروژه ایجاد تلوزیون آنلاین پارسیش کمک کند، در صورت به حد نصاب رسیدن سرمایه، یک تیشرت با طرح پارسیش برای این کاربر ارسال خواهد شد.
سایت دیگری به نام ایندیگوگو جزو پایگاههای محبوب جذب سرمایه مردمی است که بیشتر تمرکز خود را بر روی پروژههایی با اهداف خیریه و انساندوستانه معطوف کرده است. پروژه گوشی هوشمند اوبونتو edge نیز در این سایت به جذب سرمایه مردمی پرداخت که البته در آخر موفق به جذب کامل سرمایه نشد و پروژه در کل لغو شد.
در پایان سال ۲۰۱۲ بیش از ۴۵۰ پایگاه جذب سرمایه مردمی Crowdfunding در جهان وجود داشته بود، بسیاری از آنها عمومی و برخی دیگر به موارد تخصصی معطوف میشدند. سایتهای کراودکوب و سیدرز به جمع آوری سرمایه برای شرکتهای نوپا مشغول هستند و کاربران در ازای کمک مالی، سهمی از آن شرکت را ازآن خود میکنند. و یا پایگاه سلابند مرز بین گروههای موسیقی و طرفداران آنها را از موی نازکتر کرده است، به این صورت که کاربران میتوانند به آلبوم جدید گروه موسیقی محبوب خود کمک مالی کنند تا آثار نهایی از کیفیت بالاتری برخوردار باشد.
با وجود اینکه این پدیده در دنیای حقیقی تاریخچه طولانی مدت دارد اما در دنیای مجازی عمر پایگاههای مربوطه به ندرت به شش سال رسیده است اما با این حال پروژههای سرمایه گذاری شده در آنها، تغییرات بسیاری در زندگی ما ایجاد کرده است، باید دید آیا این نوع سرمایه گذاری یارای تغییر آینده را دارد؟