مروری بر روند پیاده سازی سپاس و کیف پول الکترونیک

به گزارش پایگاه خبری بانکداری الکترونیک محمود احمدی دبیر کل بانک مرکزی در چهارم اسفند ماه گذشته طی یک گفتگوبا روابط عمومی این بانک  اعلام کرد:«در آینده نیز پرداخت­های سیار و کیف پول الکترونیک و همچنین کارت اعتباری از بستر شاپرک انجام خواهد شد.»{ اینجا }را بخوانید.
حالا حدود شش ماه و نیم گذشته  است و خبری از اقدامات عملی  منتشر نشده است. از سوی دیگر مدیر کل فناوری اطلاعات بانک مرکزی هم که اعلام کرده آمدن اپل پی کل  معادلات  را بر هم زده است. اکنون سوال جامعه پرداخت کشور این است: معادلات جدید مورد نظر  ناصر حکیمی چیست و بر چه مبانی استوار است.همچنین وعده ای که دبیر کل داده است کی و با چه ساختاری محقق می شود.  علت این سوالات نیز واضح است. جامعه پرداخت بر اساس راهبردهای رگولاتور راهبردهای کسب و کار خود را تدوین می کند. لذا بایسته است که بانک مرکزی به سوالات مورد اشاره پاسخ روشن داده و اطلاع رسانی لازم را به عمل اورد.اما محورهای اطلاع رسانی بیشتر حول چه محورهایی باشد:

سپاس ربطی به تلفن همراه ندارد
 مهندس حکیمی در گفتگویی اعلام کرده است::«سپاس سامانه کیف پول الکترونیک است و ربطی به موبایل ندارد». این گفته  طبعا فعالان و مسئولان شبکه پرداخت را متعجب می کند چرا که بر اساس اطلاع رسانی بانک مرکزی سپاس اختصار عبارت: «سامانه پرداخت الکترونیک سیار» است.
در همین راستا سید محمود احمدی دبیر کل بانک مرکزی، در 6آبان 91  طی گفتگویی با روابط عمومی این بانک سپاس را اینگونه تعریف می کند: « راه اندازي سپاس در واقع ايجاد بستر مورد اشاره جهت پرداخت الكترونيك از طريق گوشي تلفن همراه و نيز انواع كارت هاي خارج از شبكه بانكي (همچون كارت مترو و كارت سوخت) را  فراهم می سازد.»

بر همین اساس وظیفه دیگر بانک مرکزی آن است که به صورت دقیق و مشخص اعلام کند سپاس آیا به تلفن همراه ربط دارد یا ندارد.
وی می افزاید:سامانه پرداخت الكترونيك سيار كه به اختصار«سپاس» ناميده مي‌شود، گام جديدي در راستاي راهبرد كلي سامان‌دهي نظام پرداخت الكترونيك كشور توسط بانك مركزي جمهوري اسلامي ايران است.
طبیعی است جامعه پرداخت قضاوت خاصی نمی تواند داشته باشد تا زمانی که رگولاتور یک روایت واحد از سپاس ارایه دهد.

بومی سازی اپل پی در بانک مرکزی
حکیمی در گفتگو با پیوست به نکات دیگری اشاره کرده است از جمله اینکه  می گوید:«به دلیل تحریم ها نمی توانستیم از اپل پی بهره ببریم پس تصمیم گرفتیم ساختاری بومی منتطبق با استاندارهای روز دنیا بسازیم» طبیعی است استاندارد روز دنیا اکنون اپل پی است.البته وی نیم نگاهی هم به secure element نیز در این بومی سازی دارد که به تازگی و بعد از شرکت در نمایشگاه موبایل بارسلون با آن آشنا شده است.
 بر همین اساس به نظر می رسد بانک مرکزی به دنبال نوعی مهندسی معکوس است تا اپل پی به سبک ایرانی را رونمایی کند.

 آیا به نتیجه می رسیم
 اگر به سابقه اقداماتی چون سپاس نگاه کنیم می بینیم که این سامانه  از  سال 90 کلید خورد و  در آبان سال 91 به عنوان یک خبر از سوی دبیر کل بانک مرکزی مطرح شد اما با وجود سه سال اما هنوز راه اندازی نشده است. به نظر می رسد تردیدهایی که مهندس حکیمی در خصوص پایان  یا تداوم عمر NFC  در سال 92 داشته  و تا تولد اپل پی تداوم یافته  یکی از دلایل طولانی شدن پیاده سازی سپاس بوده است. بر این اساس باید امیدوار بود  تردید مجددی در خصوص اپل پی ایرانی یا فناوری های جدید در بخش مدیریت فناوری اطلاعات بانک مرکزی رخ ندهد تا در سایه این عدم تردید شاهد پیاده سازی سپاس باشیم. درعین حال اگر دلیل دیگری هم برای تعویق پیاده سازی سپاس به مدت تقریبا سه سال به وجود آمده باید امیدوارباشیم در باره اجرای مهندسی معکوس اپل پی رخ ندهد تا جامعه پرداخت کشور هرچه زودتر شاهد تحقق وعده پیاده سازی کیف پول الکترونیک(بخوانید اپل پی ایرانی) باشد.

گفته های احمدی نیز هست
 محمود احمدی دبیر کل بانک مرکزی نیز در 4 اسفندماه  سال گذشته طی گفتگو با روابط عمومی این بانک اعلام کرد که در آینده نزدیک پرداخت­های سیار و کیف پول الکترونیک و همچنین کارت اعتباری از بستر شاپرک انجام خواهد شد.
این گفته نیزطبعا حامل اقداماتی است که بانک مرکزی قاعدتا طی شش ماه گذشته انجام داده و اکنون به نتایج قابل انتشاری دست یافته است. به هر روی اکنون با توجه به افزایش رقابت و تخلفاتی که در حوزه کدهای USSD رخ داده است به نظر می رسد ضروری است  پرداخت های خرد و موبایلی از طریق شاپرک هر چه زودتر عملیاتی شود.در سایه چنین اقدامی کسب وکار پرداخت نیز یک گام مهم به سمت جلو برخواهد داشت.