جک ما:واگذاری آنت گروپ
جک ما، آنت گروپ را واگذار می‌کند
جک ما (Jack Ma)، بنیان‌گذار آنت گروپ (Ant Group) ادعا می‌کند قصد دارد کنترل این غول فین‌تک چینی را طی یک بازنگری اساسی به شخص دیگری واگذار کند. این رویکرد در حقیقت واکنش تندی از سوی جک ما نسبت به فشارهای رگولاتوری وارده بر او و شرکتش طی دو سال گذشته است.
ماجرا دو سال قبل؛ یعنی در سال ۲۰۲۰، درست قبل از زمانی که آنت در نظر داشت عرضه اولیه سهام خود را آغاز کرده و به سبب آن، ۳۷ میلیارد دلار سرمایه جذب کند شروع شد. عرضه اولیه‌ای که می‌توانست بزرگ‌ترین عرضه اولیه جهان در طول تاریخ باشد، اما در واپسین لحظات، در نوامبر ۲۰۲۰ لغو شد.
جک ما در یک سخنرانی در شهر شانگهای چین اعلام کرد که بانک‌های چینی «بنگاه‌های گروفروشی دولتی» هستند. سخنان تندی که با واکنش تندتر رگولاتورهای چینی همراه شد. مقامات رگولاتوری چین، در پاسخ به این اظهارات جک ما، جلوی عرضه اولیه شرکت آنت را گرفتند و به این شرکت دستور دادند تا گستره کسب‌وکارش را تا جایی که امکان دارد کاهش دهد. اتفاقاتی که تا به امروز ادامه داشته و منجر به تجدید ساختارهایی اجباری و عمیق در شرکت شده است و نهایتاً، گمانه‌زنی‌هایی را به وجود آورده مبنی بر اینکه جک ما قصد دارد قید رهبری آنت را زده و زمام آن را به کس دیگری واگذار کند.
اگرچه برخی از تحلیل‌گران صنعت بر این عقیده‌اند که کناره‌گیری جک ما از جایگاه کنترل آنت می‌تواند اوضاع این شرکت را سامان بخشیده و زمینه را برای عرضه اولیه مجدد آن فراهم کند، اما با توجه به تغییرات اعلام‌شده از سوی این گروه فین‌تکی در روز شنبه، هشتم ژانویه ۲۰۲۳، به احتمال زیاد عرضه اولیه شرکت به دلیل گیر و گرفتاری‌های رگولاتوری فهرست‌نویسی چین بیشتر هم به تعویق می‌افتد.
بازار سهام A داخلی چین – سهام شرکت‌های داخلی پذیرش‌شده در بورس‌های شانگهای و شنزن، که به طور معمول در دسترس سرمایه‌گذاران داخلی است – شرکت‌ها را ملزم می‌کند تا در صورت تغییر در ساختار کنترلی شرکت، به مدت سه سال در فهرست انتظار بمانند. دو سال از این زمان انتظار، در بازار استار (STAR) چین سپری می‌شود – که همانند نزدک است – و یک سال پایانی نیز در هنگ کنگ.
جک ما تاکنون بیش از 50 درصد از حق رأی آنت گروپ را در اختیار داشته است، هرچند که پس از اتفاقات پیش‌آمده، در هیئت‌مدیره حاضر نبوده و در امور روزانه شرکت نیز دخالت نکرده است. یک سال بعد از لغو عرضه اولیه شرکت در نوامبر 2020، به‌دنبال تحقیقات ضدانحصاری رگولاتورهای چینی در‌خصوص شرکت دیگرِ جک ما، علی‌بابا (Alibaba)، این شرکت جریمه سنگینی شد. از آن زمان تاکنون، جک ما از حضور در انظار عمومی خودداری کرده و امور روزانه شرکت را نیز به دیگر اعضای هیئت‌مدیره آنت سپرده است.
اکنون، محاسبات رویترز حاکی از این مسئله است که سهام جک ما، معلم سابق زبان انگلیسی، در آنت گروپ، پس از تغییرات اعمالی از بیش از ۵۰ درصد به ۶.۲ درصد کاهش خواهد یافت که عملاً، نقش او در شرکت را کم‌رنگ یا حتی محو می‌سازد.
البته، جک ما تنها 10 درصد از سهام شرکت آنت را در اختیار دارد که وابسته به شرکت بزرگ تجارت الکترونیک علی‌بابا گروپ هولدینگ (Alibaba Group Holding Ltd (9988.HK)) است. اما بر اساس آنچه در بروشور عرضه اولیه آنت در سال 2020 میلادی در صرافی‌ها به ثبت رسیده است، کنترل شرکت از طریق توافق با نهادهای مرتبط، در اختیار جک ما بوده است. بر همین اساس، ما قصد دارد با پایان دادن به توافقاتی که به او اجازه می‌داد کنترل ساختار مدیریتی آنت گروپ را بر عهده داشته باشد، این شرکت را واگذار کند.
این بروشور نشان می‌داد که از طریق هانگ‌ژو یونبو (Hangzhou Yunbo)، یک وسیله سرمایه‌گذاری برای ما، که دو نهاد دیگر را نیز کنترل می‌کند، مجموعاً 50.5 درصد از سهام آنت در اختیار ما قرار می‌گیرد و عملاً، کنترل این شرکت و حق رأی مستقیم آن را به انحصار وی درمی‌آورد.
رویترز، در ماه نوامبر گزارش داده بود که واگذاری کنترل آنت گروپ از جک ما، در حالی صورت می‌پذیرد که این شرکت، در حال تجدیدساختار دو ساله مبتنی بر چارچوب‌های رگولاتوری تحمیلی خود است، و مقامات چینی آماده هستند تا بیش از یک میلیارد دلار جریمه برای شرکت اعمال کنند. این مجازات سنگین اما مورد انتظار، تنها بخشی از سرکوب گسترده و بی‌سابقه پکن علیه غول‌های فناوری این کشور طی دو سال گذشته است، که صدها میلیارد دلار از ارزش آنها را کاهش داده و درآمد و سودشان را به یغما برده است. هرچند که مقامات چینی، طی ماه‌های اخیر و در بحبوحه تلاش برای تقویت اقتصاد ۱۷ تریلیون دلاری کشور، که به شدت از همه‌گیری کووید ۱۹ آسیب دیده است، لحن خود را در مورد سرکوب فناوری ملایم‌تر کرده‌اند.
دانکن کلارک (Duncan Clark)، رئیس شرکت مشاوره سرمایه‌گذاری بی‌دی‌ای (BDA) چین می‌گوید «با این اقتصاد تب‌کرده چین، دولت به دنبال نشان دادن تعهد خود نسبت به رشد است و همان‌طور که می‌دانیم، بخش‌های فنی و خصوصی کلید آن هستند».
کلارک، که نویسنده کتابی درباره علی‌بابا و جک ما نیز هست، معتقد است «حداقل (حالا) سرمایه‌گذاران آنت می‌توانند یک جدول زمانی مشخص برای خروج از دوره طولانی عدم اطمینان داشته باشند».
بررسی‌های رگولاتوری
شرکت آنت، برنامه پرداخت موبایلی علی‌پی (Alipay) را اداره می‌کند که بزرگ‌ترین اپلیکیشن پرداخت جهان است و بالغ بر 1 میلیون کاربر از آن استفاده می‌کنند.
آنت، که کسب‌وکارش شامل خدمات و محصولات دیگری از جمله وام‌دهی مصرف‌کننده و توزیع محصولات بیمه نیز می‌شود، ادعا کرده است که جک ما و ۹ مدیر و کارمند دیگر این شرکت، همچنان حق رأی خود را حفظ خواهند کرد، اما باید مستقل از یکدیگر در تصمیم‌گیری‌ها شرکت کنند. این سازمان افزود، منافع اقتصادی سهامداران در آنت گروپ، در نتیجه تعدیل‌های صورت گرفته تغییر نخواهد کرد.
ضمن اینکه شرکت تصریح کرد، قصد دارد پنجمین مدیر مستقل را نیز به هیئت‌مدیره خود اضافه کند، تا مدیران مستقل اکثریت هیئت‌مدیره شرکت را تشکیل دهند. در حال حاضر هشت مدیر هیئت‌مدیره در این شرکت فعالیت می‌کنند که تعداد مدیران مستقل آن، چهار نفر است. در بیانیه‌ای که شرکت با اشاره به این موضوع منتشر کرده آمده است «در نتیجه، دیگر وضعیتی به وجود نخواهد آمد که یک سهامدار، به صورت مستقیم یا غیرمستقیم کنترل انحصاری یا مشترک آنت گروپ را در اختیار داشته باشد».
رویترز در ماه آوریل ۲۰۲۱ گزارش داده بود که آنت گروپ، در حال بررسی گزینه‌هایی برای جانشینی ما، یکی از موفق‌ترین و بانفوذترین تاجران چینی است، تا ما سهام خود در آنت را واگذار کرده و از کنترل شرکت کناره‌گیری کند.
وال استریت ژورنال نیز در جولای سال گذشته، به نقل از منابع ناشناس، گزارشی را منتشر کرده بود مبنی بر اینکه جک ما، می‌تواند با انتقال بخشی از قدرت رأی خود به دیگر مقامات آنت، از جمله مدیر اجرایی شرکت، اریک جینگ (Eric Jing)، کنترل آن را واگذار کند.
پس از اتفاقات سال ۲۰۲۰ آنت و جک ما، که باعث شد پنجمین مرد ثروتمند چین از انظار عمومی ناپدید شود، بسیاری از شرکت‌های فناوری چین سعی کرده‌اند نگاه منعطف‌تری نسبت به چارچوب‌های رگولاتوری این کشور داشته باشند و به اصطلاح، پا روی دم شیر نگذارند. موضوع جک ما به قدری جدی بود که نشریه فایننشل تایمز، چندی قبل مدعی شده بود که او در ژاپن مخفی شده و چند ماهی است که در شهر توکیو زندگی می‌کند.
اندرو کولیر (Andrew Collier)، مدیرعامل اورینت کپیتال ریسرچ (Orient Capital Research)، در این باره می‌گوید «خروج جک ما از آنت فایننشل، شرکتی که خودش تأسیس کرده بود، عزم رهبری چین برای کاهش نفوذ سرمایه‌گذاران بزرگ خصوصی را نشان می‌دهد.» به گفته او، این روند، بدون شک به فرسایش مولدترین بخش‌های اقتصاد چین خواهد انجامید.»
