از مرکز تماس بیشتر بدانیم

 
فصل سوم – سیگنالینگ

4-1  تعریف سیگنالینگ

عبارتست از زبانی که تجهیزات مخابراتی را قادر به برقراری ارتباط می کند و نظیر سایر زبانها از لغاتی تشکیل شده که دارای معانی مختلف است.

 

4-2  سیگنالینگ در مراکز:

قبل از برقراری ارتباط و شروع مکالمه سیستم سوئیچینگ مراحل مقدماتی را طی می کند تا اطلاعات لازم برای تعیین مسیر را جمع آوری و تجزیه و تحلیل کرده و ارتباط را برقرار کند:

این کارها در یک مرکز سوئیچینگ توسط قسمت های کنترل و به کمک سیگنالیهای تعریف شده ای که بین مرکز و ترمینال ها یا بین بخــش های مخلتف یک مرکز رد و بدل می شوند انجام می گیرد.

به غیر از کانال صحبت از هر ترمیـنال یـک راه دو طرفه تــا مرکز وجود دارد که حمل کننده ی سیگنال های فرمان و کنترل علائم از ترمینال به مرکز و از مرکز به ترمینال است.

در واقع در اکثر سیستم های موجود و متداول از یک کانال فیزیکی برای هر دو منظور استفاده می شود و درنتیجه یکی از مسائل طراحی مراکز جدا کردن سیگنال اطلاعات از سیگنال های کنترلی است.

هر ترمینال در مرکز، یک سوئیچ مربوط به خود و همچنین یک واحد کنترل در اختیار دارد که از طریق این سوئیچ و کنترل به ترمینال های دیگر ارتباط دارد. هر واحد کنترل نیز طبیعتاً باید با سایر واحدهای کنترل مرتبط باشد تا فرمان های لازم را به آنها بدهد یا از آنها دریافت کند. به عبارت دیگر واحد کنترل ترمینال متقاضی از طریق واحد کنترل مورد تقاضا وضعیت آن ترمینال را جویا شده و عملیات لازم را در ارتباط با درخواست رسیده انجام می دهد.

 

4-3  دیاگرام تبادل سیگنالها:

حال که نقش واحدهای کنترل و سیگنالینگ در مراکز سوئیچینگ بطور کلی روشن شده است مناسب است که به انواع سیگنال های متداول در مراکز سوئیچینگ اشاره ای داشته باشیم.

برای شناخت این سیگنالها به وظایف مراکز توجه می کنیم زیرا مجموعه ی سیگنال های رد و بدل شده بین مرکز و ترمینال های متقاضی (Calling) و ترمینال های مورد تقاضا (Called) مناسب و هماهنگ با نوع کاری است که در برقراری ارتباط هر یک از این واحدها انجام می دهند.

این سیگنالها معمولاً بصورت تغییر کمیت های الکتریکی و یا یک سری از این نوع تغییرات است. مثلاً در سیستم تلفنی با تغییر جریان در حلقه ی مدار تلفن که از مرکز تا ترمینال ادامه دارد سیگنالهای مختلف با مفهوم و معنی متفاوت ساخته می شود. سیگنالینگ نسبت به نوع سیستم و کاربرد می تواند آنالوگ یا دیجیتال باشد. در تلفن بعضی سیگنالها مثل نمره گیری دیجیتال و بعضی دیگر مانند تون های مختلف آنالوگ است.

یک مجموعه اساسی از سیگنال ها را که بین ترمینال Calling و مرکز و نیز بین مرکز و ترمینال Called مبادله می شوند
 

 نوع و تعداد سیگنال های مبادله شده بستگی به وضعیت ترمینال دارد. در اینجا به شرح یک به یک سیگنال های نشان داده شده  و مترادف آنها در سیستم سوئیچینگ تلفن می پردازیم.

 

4-3-1  سیگنال های بین ترمینال متقاضی و مرکز:

1. ابتدا ترمینال متقاضی، تقاضای خود را برای برقراری ارتباط به مرکز اطلاع می دهد |Scize| (اشغال)

در سیستم تلفن این تقاضا “برداشتن گوشی” است.

2. مرکز سوئیچینگ به تقاضای ترمینال Calling باید جواب بگوید که ترمینال بفهمد سیستم آماده ی پذیرش آن است. |accept| “بوق آزاد” یا “تون نمره گیری” همان قبول تقاضا از طرف مرکز است.

3. بعد از اطمینان ترمینال از اینکه مرکز تقاضا را دریافت کرده است ترمینال مشخصات مربوط به مسیر ارتباط و مقصد مکالمه را به مرکز ارسال می کند. |routing signal|

پالس های “نمره گیری” که شماره ی خط و تلفن مورد تقاضا می باشد همان سیگنال راه یابی است.

4. مرکز بعد از دریافت اطلاعات مربوط به مسیر مکالمه از طرف ترمینال متقاضی یکی از چند وضعیت ممکن زیر را بعد از بررسی هــای لازم در مورد ترمینــال مورد تقاضا اعلام می دارد |status|

الف: خط ترمینال مورد تقاضا اشغال است. “بوق اشغال” busy tone

ب: خط مورد تقاضا آزاد است، منتظر جواب باشید. “تون زنگ ring back tone

ج: شماره دریافت شده در سرویس نیست (ناشناس). “تون مخصوص” reader tone

5. بعد از اینکه بدلیل اتمام مکالمه یا دلایل دیگر قطع ارتباط از طرف ترمینال متقاضی اعلام شود مرکز آنرا دریافت کرده و مدار را قطع می کند.

این نوع قطع را |Clear Forward| می گویند. “گذاشتن گوشی”

6. ممکن است منشاء قطع ارتباط ترمینال مورد تقاضا باشد که در این صورت فرمان قطع از سمت مرکز به ترمینال متقاضی می رود. این فرمان را |clear back| می گویند.

 

4-3-2  سیگنال های بین مرکز و ترمینال موردتقاضا:

سیستم به ترمینال سیگنال درخواست می فرستد. |Seize|

ترمینال به این تقاضا جواب می دهد. |accept|

“برداشتن گوشی” پاسخ به تقاضای مرکز است که منشائ آن تقاضای ترمینال متقاضی است.

3- بعد از پایان مکالمه برحسب اینکه فرمان قطع از کدام سمت بیاید یک سیگنال |clear forward| یا |clear back| از مرکز به ترمینال یا از ترمینال به مرکز می رود.

در سیستم سوئیچینگ نسبت به اینکه چه کسی اختیار قطع ارتباط را دارد. چهار نوع قطع وجود دارد:

1.      Calling party release   – قطع از طرف ترمینال متقاضی

2.      Called party release  – قطع از طرف ترمینال مورد متقاضا

3.      First party release  – قطع مدار با فرمان اولین ترمینال

4.      Last party release – قطع با فرمان آخرین ترمینال

 

 

4-4  روشهای سیگنالینگ

الف) سیگنالینگ کانال مرتبط Channel associated signaling  (CAS)

روشی که کلیه سیگنالها روی کانالی که ترافیک تلفنی حمل می شود ارسال و دریافت می شود و همیشه هر کانال که ترافیک تلفنی را به همراه دارد سیگنالینگ نیز دربرخواهد داشت.

ب) سیگنالینگ کانال مشترک Common Channel Signaling (CCS)

روشی که اطلاعات سیگنالینگ مربوط به چندین مدار تلفن و یا اطلاعات مربوط به مدیریت شبکه از طریق یک کانال به نام سیگنالینگ ارسال و دریافت می شود. مسیر آن می تواند از مسیر صوت جدا باشد.

 

4-5  انواع طبقه بندی سیگنالینگ

الف) طبقه بندی سیگنالینگ از نظر قسمتهائی از شبکه که بکار گرفته شده اند:

1.      سیگنالینگ مشترکین و مرکز

2.      سیگنالینگ داخل مرکز

3.      سیگنالینگ بین مراکز

 

4-5  سیستم های استاندارد شده

سیستم های استاندارد مختلفی برای انجام عملیات سیگنالینگ تعریف شده که معروف ترین آنها برای مصادف مختلف در اینجا اشاره می شوند:

انواع سیگنالینگ برای کاربردهای عمومی عبارتند از:

1.      NO

2.      NO02

3.      NO0

4.      NO

که در این میان امروزه با توجه به کاربردهای سودمند سیگنالینگ شماره 7 یا NO.7 بیشترین استفاده را دارد و در اکثر سوئیچ های قابلیت استفاده از این نوع سیگنالینگ از ویژگی های بسیار مورد توجه سوئیچ می باشد.

برای کاربردهای منطقه ای از انواع دیگری از سیگنالینگ استفاده می شود که معروف ترین آنها عبارتند از:

R1  (آمریکا)

R2 (اروپا)

همان طوری که توضیح داده شد استاندارد سیگنالینگ شماره7 بیش از همه انواع دیگر مورد توجه سازندگان سوئیچ های امروزی بوده است لذا در شکل زیر جهت آشنایی با این نوع سیگنالینگ قالب اطلاعات قابل حمل نمایش داده شده است.

 
شکل10 ـ فرمت اطلاعات فریم صفر از یک سیستم پی سی ام 32 کاناله ارتباطی با سیگنالینگ NO7

4-6  طبقه بندی سیگنالینگ از نظر عملیات سیگنالها

1. سیگنالهای خط یا سوپروایزری

برای تصرف یک مدار و مراقبت یا نظارت یک مکالمه بکار گرفته می شود.

1-1         عملیات

1-    تقاضای مکالمه

2-   پاسخ دادن و برقراری مکالمه

3-   رها کردن ارتباط

2- سیگنالهای آدرس یا رجیستر

عمدتاً شامل شماره مشترک خواسته شده می باشد و یا از سایر اطلاعاتی که برای برقراری ارتباط لازم است تشکیل می شود.

 

1-2         عملیات

1-   اعلام آمادگی برای دریافت شماره ها

2-   ارسال ارقام شماره گیری

3-   اعلام پایان شماره ها