افرادی که حساب بانکی ندارند چطور آنلاین خرید می‌کنند؟
بسیاری از ما تصور می‌کنیم که امروزه، همه دست کم یک حساب بانکی دارند، ولی بر اساس جدیدترین گزارش بانک جهانی نزدیک به ۱.۷ میلیارد نفر از بزرگسالان جهان هیچ حساب بانکی ندارند که به آنها Unbanked گفته می‌شود. این رقم برابر است با یک چهارم از کل جمعیت جهان.
گزارش مذکور نشان می‌دهد که بخش عمده‌ای از افراد محروم از خدمات بانکی در کشورهای در حال توسعه زندگی می‌کنند. از جمله این کشورها می‌توان به بنگلادش، چین، هند، مکزیک، نیجریه و پاکستان اشاره کرد. جالب است بدانید که سطح درآمد پایین افراد، اصلی‌ترین دلیل محرومیت آنها از خدمات بانکی به شمار نمی‌رود.
تنها نیمی از بزرگسالان محروم از خدمات بانکی جزو ۴۰ درصد از فقیرترین ساکنان کشور خود هستند. یکی دیگر از دلایل بالا بودن آمار افراد محروم از خدمات بانکی به عدم آموزش و بیکاری مربوط می‌شود. هزینه بالای افتتاح حساب و مسافت زیاد تا نزدیک‌ترین بانک نیز جزو دیگر عوامل تاثیرگذار به شمار می‌روند.
در چند کشور اروپایی، از قبیل دانمارک، فنلاند، هلند، نروژ و سوئد، ۱۰۰ درصد افراد از خدمات بانکی استفاده می‌کنند، ولی بنا به اختلافات فرهنگی، آمار مصرف‌کنندگان خدمات بانکی از کشوری به کشور دیگر متفاوت است و این موضوع در اروپا نیز صادق است. به عنوان نمونه، در کشورهای مجارستان و جمهوری چک آمار مصرف‌کنندگان خدمات بانکی به ترتیب برابر است با ۷۵ درصد و ۸۱ درصد.
افراد محروم از خدمات بانکی چگونه می‌توانند به صورت آنلاین خرید کنند؟
در سال ۲۰۲۰ میلادی، تجارت ماهیتی مشتری محور خواهد داشت. در زمانه‌ای که از هر وسیله‌ای می‌توان به عنوان پایانه فروش استفاده کرد، مشتریان انتظار دارند از یک تجربه خرید منسجم و یکپارچه بهره‌‌مند شوند. اگر بخواهیم تجربه خرید افراد را بهینه‌سازی کنیم، باید عادات خرید مشتریان و حتی افراد محروم از خدمات بانکی را مورد مطالعه قرار دهیم.
یکی از مهمترین موضوعاتی که باید مد نظر قرار بگیرد، این است که مردم کدام یک از روش‌های پرداخت را ترجیح می‌دهند. در بریتانیا رقم پرداخت‌های غیرتماسی طی یک سال با رشد ۳۱ درصدی همراه بود و در سال ۲۰۱۸ به ۷.۴ میلیارد دلار رسید. این امر نشان می‌دهد که بریتانیا جزو کشورهایی است که تعداد کاربران روش‌های پرداخت اعتبارمحور در آن زیاد است. با این حال، این روند برای نقاط دیگر جهان صدق نمی‌کند.
پیش‌تر، روش‌های پرداخت محلی از قبیل نقل و انتقال بانکی، کیف پول‌های الکترونیکی، پرداخت‌های مبتنی بر پول نقد و کارت‌های محلی به عنوان راهکارهای پرداخت جایگزین شناخته می‌شدند. امروزه این روش‌ها جایگزین نیستند، بلکه جزو هنجارهای بخش عظیمی از اجتماعات جهان محسوب می‌شوند. طبق گزارش ورلدپی، تا سال ۲۰۲۱ میلادی، پرداخت ۷۵ درصد از کل خریدهای تجارت الکترونیک جهان با استفاده از روش‌های پرداخت محلی انجام خواهد گرفت.
به عنوان نمونه، اکسو (Oxxo) یک روش پرداخت مبتنی بر پول نقد است که بخش عظیمی از جمعیت مکزیک برای خرید آنلاین کالاهایشان از آن استفاده می‌کنند. خریدار یک سند تراکنش را از فروشنده دریافت و سپس به یکی از فروشگاه‌های خواروبار فروشی اکسو مراجعه می‌کند و هزینه کالا را به صورت پول نقد می‌پردازد. در مرحله بعدی فروشنده کالا را به محل زندگی خریدار ارسال می‌کند. روش‌های پرداخت مبتنی بر پول نقد جزو راهکارهایی هستند که رد پای تکنولوژی در آنها کم رنگ است ولی افراد محروم از خدمات بانکی از این راهکارها برای خرید آنلاین استفاده می‌کنند. در طرف مقابل، روش‌های پرداخت پیشرفته‌تری وجود دارند که در سایه افزایش نرخ نفوذ اینترنت و گوشی‌های هوشمند، در حال رشد و رونق‌گرفتن هستند.
در حال حاضر، ۵۷ درصد از جمعیت جهان به اینترنت دسترسی دارند و ۶۷ درصد، معادل با ۵.۱۱۲ میلیارد نفر، از دستگاه‌های موبایل استفاده می‌کنند. بر اساس گزارش‌های گلوبال دیجیتال ۲۰۱۹، در سال گذشته ۱۰۰ میلیون نفر به تعداد کاربران دستگاه‌های همراه افزوده شده است.
این رقم رشد دو درصدی را در آمار کاربران دستگاه‌های همراه نشان می‌دهد. تنها در آفریقا، ۴۴۴ میلیون کاربر موبایل وجود دارد. این امر نشان می‌دهد که افراد، حتی اگر در دوردست‌ترین مناطق جهان نیز ساکن باشند، می‌توانند به صورت آنلاین و با استفاده از کیف پول الکترونیکی، خریدهای خود را انجام دهند. کیف پول‌های الکترونیک را می‌توان به حساب گوشی همراه کاربر متصل کرد، بدین ترتیب کاربر می‌تواند حساب خود را شارژ کرده و نسبت به خرید آنلاین کالا و خدمات اقدام کند.
توسعه پایگاه مصرف‌کنندگان
هر شخصی که بخواهد کسب‌وکارش را رشد دهد و وارد یک بازار جدید شود، حتما باید توجه کند که فرهنگ و نیازهای پرداخت، از منطقه‌ای به منطقه دیگر متفاوت است. این امر می‌تواند دردساز باشد. ایجاد یک تجربه خوب برای مصرف‌کنندگان دشوار است. فراهم کردن صدها مورد از راهکارهای مختلف محلی پرداخت، حتی در اروپا نیز سختی‌های زیادی دارد. ولی روند نباید به این شکل باشد.
تاجران و ارائه‌دهندگان خدمات پرداخت می‌توانند با آن دسته از متخصصان پرداخت شخص ثالث که به تقویت دانش محلی و ارتباطات فنی و مالی در مقیاس جهانی می‌پردازند، وارد مشارکت شوند.
رویای دستیابی به جهانی که در آن، تمام جمعیت به خدمات بانکی دسترسی داشته دارند، به این زودی‌ها محقق نخواهد شد. علاوه بر آن، انتظار می‌رود که بازار پرداخت‌ها هر روز بیش از دیروز ماهیتی چنددسته‌ای پیدا کند. درست است که افراد محروم از خدمات بانکی در مقایسه با جمعیت کل جهان اندک هستند، ولی شکافی که بین آنها و کاربران خدمات بانکی وجود دارد، در حال عمیق‌تر شدن است. اکثر کسب‌وکارها در برآورده کردن نیازهای این بازار ناکام مانده‌اند؛ بنابراین برای تاجرانی که بخواهند پایگاه مصرف‌کنندگان خود را گسترش دهند، یک فرصت طلایی وجود دارد.
